Τα ρεβίθια (Cicer arietinum L.), είναι γνωστά και ως φασόλια garbanzo και είναι ένας βρώσιμος σπόρος που επικρατεί στην κουζίνα από τα παλιά χρόνια και έχει ενσωματωθεί σε πολλές μαγειρικές δημιουργίες λόγω της  ιδιαίτερης γεύσης του που μοιάζει με αυτή των ξηρών καρπών, αλλά και της χρήσης του σε διάφορες συνταγές. Κέντρο καταγωγής των ρεβιθιών θεωρείται η Δυτική Ασία και από εκεί το ρεβίθι πέρασε σε χώρες γύρω από τη Μεσόγειο και προς Ανατολάς, αρχαία Αίγυπτο και στην Ινδία. Η Ινδία είναι ο κορυφαίος παραγωγός ρεβιθιού στον κόσμο, δεδομένου ότι το φυτό προτιμά εύκρατες και ημι-ξηρές περιοχές.

Χούμους

Το παραδοσιακό χούμους είναι μια θρεπτική αλοιφή που παρασκευάζεται από μαγειρεμένα ρεβίθια αναμεμιγμένα με ταχίνι, ελαιόλαδο, χυμό λεμονιού και μπαχαρικά.  Στην αγορά υπάρχει μεγάλη ποικιλία χούμους και άλλες συνταγές με βάση τα ρεβίθια που δεν ακολουθούν την παραδοσιακή συνταγή χούμους, όπως για παράδειγμα μπισκότα και κέικ από ρεβίθια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, ενώ τα ρεβίθια και το χούμους έχουν παρόμοιο προφίλ θρεπτικών ουσιών, αρκετά προϊόντα εμπορίου έχουν υποστεί αρκετή επεξεργασία με αποτέλεσμα να αλλάζει η θρεπτική τους αξία και η βιοδιαθεσιμότητα ορισμένων θρεπτικών ουσιών.

Τέσσερις κουταλιές της σούπας (~ 100 kcal) παραδοσιακού χούμους την ημέρα αντιστοιχεί περίπου σε 2 φλιτζάνια οσπρίων την εβδομάδα και  σε 20-25 γραμμάρια φυτικών ινών, καλύπτοντας τις διατροφικές απαιτήσεις  σύμφωνα με τους εθνικούς διατροφικούς οδηγούς για ενήλικες και παιδιά.

Διατροφική Αξία Ρεβιθιού και Χούμους

• Όπως και τα περισσότερα όσπρια, είναι μια εξαιρετική πηγή διατροφικής πρωτεΐνης. Αν και οι πρωτεΐνες που υπάρχουν στα όσπρια είναι δύσκολο να καλύψουν τις καθημερινές ενεργειακές απαιτήσεις σε σύγκριση με τις περισσότερες πρωτεΐνες που προέρχονται από ζώα, όταν συνδυάζονται με δημητριακά και τρόφιμα ολικής αλέσεως (π.χ.  ρύζι, ψωμί ολικής αλέσεως), επιτυγχάνεται η πρόσληψη των βασικών αμινοξέων.
• Έχουν  υψηλή θρεπτική αξία καθώς είναι αυξημένα σε φυτικές ίνες, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνη Α, βιταμίνη Ε, βιταμίνη C, φυλλικό οξύ, μαγνήσιο, κάλιο και σίδηρο. Έτσι λοιπόν το χούμους ήρθε και πήρε την καλύτερη βαθμολογία ως Naturally Nutrient Rich (NNR) (δηλαδή προϊόν που είναι εμπλουτσιμένο με αγνά θρεπτικά συστατικά) σε σύγκριση με άλλες αλοιφές και σως στην αγορά.
• Περιέχουν επίσης βιοδραστικά συστατικά όπως φυτικό οξύ, στερόλες, τανίνες, καροτενοειδή και πολυφαινόλες όπως οι ισοφλαβόνες, τα οποία παρέχουν πολλές ευεργετικές επιδράσεις στο οργανισμό.

Οφέλη στην υγεία

Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα τα ρεβίθια και το χούμους, όπως και τα περισσότερα όσπρια, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για την υγειά μας συμβάλλοντας στη:

Διατήρηση και ρύθμιση βάρους

Σε γενικές γραμμές, δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, μέτριες σε πρωτεΐνες, χαμηλή ενεργειακή πυκνότητα και χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο θεωρούνται κατάλληλες για τον έλεγχο του βάρους. Επιπροσθέτως, η κατανάλωση οσπρίων, έχει συσχετιστεί με μειωμένο σωματικό βάρος, περιφέρεια μέσης και κίνδυνο υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας.

Καλή ρύθμιση γλυκόζης και ινσουλίνης

Σε μια μελέτη 10 υγιών ατόμων φάνηκε ότι μετά από κατανάλωση 25γρ χούμους οι μεταγευματικές αποκρίσεις γλυκόζης ήταν τέσσερις φορές χαμηλότερες σε σύγκριση με τις τιμές γλυκόζης μετά από κατανάλωση 25γρ λευκού ψωμιού. Τα ρεβίθια κατατάσσονται στα τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, ωστόσο το χούμους έχει περίπου το μισό  γλυκαιμικό δείκτη από τα ρεβιθιά. Το παραδοσιακό χούμους έχει τετραπλάσια περιεκτικότητα λίπους από τα ρεβίθια η οποία εξηγεί τη βελτιωμένη απόκριση γλυκόζης  και ινσουλίνης στο αίμα, καθώς το διατροφικό λίπος καθυστερεί τη γαστρική εκκένωση και επομένως επιβραδύνει την απορρόφηση υδατανθράκων από το άιμα.

Μείωση δεικτών καρδιαγγειακής νόσου

Είναι ευρέως γνωστές οι θετικές επιδράσεις των διαλυτών φυτικών ινών στους καρδιαγγειακούς δείκτες ολικής χοληστερόλης (TC) και κακής χοληστερόλης (LDL-C). Η αυξημένη περιεκτικότητα των ρεβιθιών σε διαιτητικές ίνες και πρωτεΐνες, αλλά και η παρουσία αναστολέων ενζύμων και βιοδραστικών ενώσεων όπως οι τανίνες, μπορεί να εξηγήσουν εν μέρει αυτά τα ευρήματα.

Μείωση κινδύνου εμφάνισης καρκίνου

Αρκετές βιοδραστικές ενώσεις που βρίσκονται στα ρεβίθια και το χούμους, όπως το λυκοπένιο, η βιοχανίνη Α και οι σαπωνίνες έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνων.

Υγεία του γαστρεντερικού σωλήνα

Μελέτες σε ανθρώπους  που έχουν αυξημένη κατανάλωση ρεβιθιών στη διατροφή τους αναφέρουν σημαντικές βελτιώσεις στην υγεία του εντέρου, οι οποίες χαρακτηρίζονται από αυξημένη συχνότητα και ευκολία αφόδευσης και μαλακότερη σύσταση κοπράνων. Οι θετικές επιδράσεις οφείλονται στην αυξημένη περιεκτικότητα φυτικών ινών, πολύ- και ολιγοσακχαριτών, λιγνίνη και σε άλλες φυτικές ουσίες που υπάρχουν στα ρεβίθια.

Βιβλιογραφία

Wallace et. al, The Nutritional Value and Health Benefits of Chickpeas and Hummus, Nutrients 2016